واخواهی؛ نحوه اعتراض به رای غیابی

• پس از صدور رای قطعی امکان ثبت اعتراض ممکن است؟
• رای غیابی صادر شده چیکار کنیم؟
• چطور به رای غیابی اعتراض کنیم؟
• واخواهی چیست؟

سوالات بالا از جمله پرسش های مراجعین از ماست.

اگر شما هم این چنین تصور می کنید که پس از صدور رای قطعی غیابی دیگر امکان اعتراض وجود ندارد این مطلب برای شماست.

ما در این مطلب قصد داریم به بررسی چیستی واخواهی و چگونگی اعتراض به رای غیابی بپردازیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.

توصیه ما به شما این است اگر قادر به گرفتن وکیل نیستید، قبل از هر اقدامی نسبت به واخواهی و اعتراض به رای غیابی با وکیل مشورت کنید

هرگونه اقدام خودسرانه در امور حقوقی خسارات جبران ناپذیری را در پی خواهد داشت.

در صورتی که به راهنمایی یک وکیل متخصص در واخواهی و اعتراض به رای قطعی غیابی نیاز دارید از طریق لینک زیر با ما تماس بگیرید.

واخواهی چیست؟

واخواهی به معنای بیان اعتراض و اعتراض کردن است و در اصطلاح حقوقی منظور از واخواهی، اعتراض به حکم و رای غیابی است.

زمانی که دادگاه اقدام به صدور حکمی به صورت غیابی می کند، افرادی نسبت به رای غیابی معترض هستند می توانند در دادگاه نسبت به ارائه اعتراض خود اقدام نمایند.

اعتراض به رای غیابی دادگاه واخواهی نامیده می شود.

معمولا شیوه کار در محاکم به این صورت است که طرفین دعوا در هنگام رسیدگی به پرونده، حضور داشته باشند و در مراحل مختلف پرونده امکان عرضه دفاعیات خود به صورت حضوری را داشته باشند. اما گاهی ممکن است یکی از طرفین امکان حضور در مراحل رسیدگی دعوی را نداشته باشد و از آنجا که دادگاه موظف به رسیدگی است در نهایت و با وجود عدم حضور شخص اقدام به صدور حکم می کند. به این رای صادر شده، حکم یا رای غیابی گفته می شود.

همانطور که در ابتدا بیان کردیم اگر به هر دلیل دادگاه حکمی را به صورت غیابی صادر نماید براساس نص صریح ماده 305آ.د.م شخص غایب این حق را خواهد داشت تا نسبت به رای مذکور اعتراض و تجدیدنظر خود در این خصوص را اعلام نمایند.

اعتراض و تجدیدنظر به رای غیابی توسط هر یک از طرفین غایب در مراحل رسیدگی واخواهی نامیده می شود.

دادگاه صالح جهت رسیدگی به واخواهی همان دادگاهی خواهد بود که اقدام به صدور حکم غیابی نموده است.

چطور رای غیابی را تشخیص دهیم؟

• در صورتی که خوانده، وکیل ، قائم مقام یا نماینده قانونی او در هیچ یک از جلسات دادگاه حضور نیافته باشند.
• هر یک از اشخاص نامبرده فوق لایحه ای به دادگاه ارسال و ارائه ننموده باشد.
• ابلاغ واقعی اخطاریه صورت نگرفته باشد. ( ابلاغ واقعی یعنی برگۀ اخطاریه به خود خوانده تحویل داده نشده باشد)
• در آرا غیابی حضور و عدم حضور خوانده دعوی ملاک است نه خواهان.
• حکم در صورتی غیابی است که جزاً یا کلاً علیه خوانده باشد.

در صورت اجتماع هر سه شرط بالا، رای صادره از دادگاه غیابی خواهد بود و اعتراض به رای مذکور واخواهی نامیده می شود.

مهلت واخواهی یا اعتراض به رای غیابی:.

براساس ماده 306 آیین دادرسی مدنی مهلت اعتراض به رای غیابی یا به عبارت بهتر واخواهی برای کسانی که مقیم و ساکن ایران هستند 20 روز خواهد بود و برای اشخاص مقیم خارج از ایران مدت 2 ماه از تاریخ ابلاغ واقعی خواهد بود.

اگر در مهلت مقرر فرد نسبت به واخواهی اعتراض نکند و عدم اقدام به واخواهی معترض به دلایل موجهی باشد، اعتراض کننده می تواند ضمن اثبات عذر خود به دلایل موجه دادخواست واخواهی را به دادگاه صادر کننده رای غیابی ارائه نماید.

چنانچه دادگاه دلایل مطرح شده توسط معترض را موجه تشخیص دهد قرار قبول دادخواست واخواهی را صادر و اجرای حکم غیابی صادره را متوقف خواهد کرد.

حکمی که پس از رسیدگی به واخواهی توسط دادگاه صادر می شود صرفاً نسبت به واخواه و واخوانده موثر خواهد بود و شامل شخصی که واخواهی نکرده، نمی باشد. مگر اینکه رای قابل تفکیک نباشد.

اگر خوانده غایب پس از اجرای حکم واخواهی انجام دهد و دادگاه حکم به نفع وی صادر نماید، خواهان مرحله بدوی دعوا ملزم به جبران خسارت واخواه خواهد بود.

دلایل موجه اعتراض به رای غیابی (جهات واخواهی):

1. حوادثی از قبیل زلزله، سیل، و آتش سوزی
2. فوت هر یک از والدین ، همسر و یا فرزند.
3. بیماری که مانع از تحرک و حرکت فرد باشد با ارائه گواهی پزشک و شهادت شهود
4. حبس بودن یا توقیف به نحوی که نتوان در مهلت مقرر دادخواست واخواهی تقدیم کرد.

شرایط اعتراض به رای غیابی:

• تقدیم دادخواست واخواهی باید در مهلت مقرر و قانونی انجام گیرد مگر در موارد استثنایی.
• درج نام و اقامتگاه واخواه (خوانده دعوای اصلی) و نام و اقامتگاه واخوانده .
• هزینه دادرسی پرداخت شود.
• ارائه دادخواست باید به دفتر دادگاه صادر کننده حکم غیابی صورت گیرد.
• اگر دادنامه ابلاغ واقعی شده باشد حکم غیابی به صورت عادی اجرا می شود. اما اگر ابلاغ واقعی نشده باشد اجرای حکم توسط خواهان مشروط به معرفی ضامن یا اخذ تامین از محکوم له است.

حقوق معترض به رای غیابی:

• اعتراض به سایر دلایل و مدارک
• اعتراض به اصیل یا اصل بودن یا نبودن اسناد
• جلب شخص ثالث.
• اعتراض به بها و ارزش خواسته.
• ایراد گرفتن به دادرسی مانند ایراد از عدم صلاحیت دادرس و یا دادگاه.

واخواهی چه اثری دارد؟

1. اثر تعلیقی بر اجرای حکم : واخواهی دارای اثر تعلیقی است همانند تجدیدنظر. اثر تعلیقی بدین معناست که تا پایان مهلت قانونی واخواهی، صدور دستور اجرای حکم ممنوع خواهد بود و در صورتی که در مهلت مقرر، واخواهی صورت گیرد، اجرای حکم تا زمان روشن شدن نتیجه واخواهی به بعد موکول خواهد شد .
2. اثر انتقالی: اثر انتقالی واخواهی بدین معناست که اختلافات و تمامی مسائل مربوطه از مقطع قبلی (یعنی مرحله رسیدگی غیابی) با لحاظ نمودن اعتراضات و دلائل واخواه به مقطع واخواهی منتقل می شود.

مطالعه بیشتر: اعاده دادرسی در امور حقوقی

تفاوت تجدیدنظر و واخواهی چیست؟

تجدیدنظرخواهی در محاکم قضایی به معنی درخواست رسمی رسیدگی به دعوی در محاکم و دادگاه بالاتر است.

به فرض اگر حکمی در دادگاه بدوی علیه شخص صادر شود و شخص در جریان رسیدگی با مدارک، مستندات و شواهد خود نتوانسته باشد به خوبی از خود دفاع کند یا حق خود را به درستی مطالبه کند و یا قاضی دادگاه رسیدگی کننده در صدور رای اشتباه کند. شخص می تواند ظرف مدت 20 روز از تاریخ ابلاغ رای به دادگاه بدوی اعتراض و از دادگاه تجدیدنظر (مرجع بالاتر) درخواست رسیدگی مجدد به دعوی را داشته باشد.

اما واخواهی تنها یک اعتراض به رای است که به صورت غیابی توسط دادگاه بدوی صادر شده و در همان دادگاه بدوی نیز به واخواهی رسیدگی می شود نه دادگاه و مرجع بالاتر.