عده کمی هستند که ثبت سند ملک را به عنوان مهریه عروس قرار می دهند. این ملک می تواند منزل مسکونی باشد یا باغ یا زمین زراعی.
سکه و وجه نقد، به این دلیل که موجود نیست، پرداخت بخشی از آن، در سند ازدواج بر ذمه زوج قرار می‌گیرد. اما تعیین ملک چون مال غیر منقول است، به‌عنوان مهریه شرایط متفاوتی خواهد داشت. اگر افراد هنگام تعیین مهریه به این شرایط آگاه نباشند، ممکن است بعدها دچار دردسر شوند.
چه مالی، مهر می‌شود؟
بر اساس مقررات شرع و قانون، هر چیزی که مالیت داشته باشد را می‌توان به عنوان مهریه یا صداق تعیین کرد. پس مال منقول و مال غیر منقول به عنوان مهریه، می توانند درست باشند. صرف مالیت داشتن یعنی ارزش ریالی داشتن، برای اینکه مالی بتواند مهر زن قرار گیرد کافی است. مال منقول مثل سکه، وجه، گل یا کتاب و مال غیر منقول می‌تواند خانه، آپارتمان ، زمین زراعتی یا باغ و امثال این ها.
مال معین بهترین مهر است!
همانطور که قبلا گفتیم، هر چیزی که ارزش مالی داشته باشد و بتوان در قبال آن پول دریافت کرد، می‌تواند مهریه قرار داده شود. پس هر آنچه را که بتوان مهریه قرار داد، مربوط به صداق، در سند ازدواج قابل ثبت است. می‌توان چند مورد را به هم ضمیمه و به عنوان مهر ثبت کرد. اما بهترین مهریه مال غیرمنقول معین است چون، بلافاصله پس از جاری شدن عقد، به مالکیت زن در می‌آید. البته واگذاری تمام مهریه را به بعد از رابطه زناشویی موکول کرده‌اند. بهتر است بدانیم اگر قبل از رابطه زناشویی طلاق صورت گیرد، زن موظف است که نیمی از مهر را بازگرداند.
ثبت سند ملک به عنوان مهریه
ثبت سند ملک به عنوان مهریه مدارکی لازم دارد که باید در هنگام عقد در دفتر ازدواج آماده باشد. تمام مدارکی که برای انتقال ملک لازم است و فروشنده بایستی آنها را به دفتر ثبت اسناد رسمی ارائه دهد؛ شامل برگه استعلام از ثبت، گواهی از دارایی مبنی بر پرداخت مالیات، گواهی از شهرداری برای اثبات پرداخت عوارض و همچنین سند رسمی ملک. در صورتی که زوج تمام این مدارک را آماده کند و همراه خود به دفتر ازدواج بیاورد، سردفتر ازدواج در قباله ازدواج مشخصات ملک را به عنوان مهریه زوجه می نویسد.
پس از آن دفتر ازدواج و طلاق بایستی قباله ازدواج را به دفتر ثبت اسناد رسمی بفرستد. دفتر ثبت اسناد معامله صداقی را ثبت می‌کند و نام زوجه را به عنوان مالک جدید در ستون انتقالات نوشته و شماره آن را به اداره ثبت می‌فرستد تا سند به نام زوجه ثبت شود. سندهای دفترچه‌ای قبلی بعد از انتقال به سند تک‌برگی تغییر پیدا می‌کنند.
ثبت سند عادی برای مهریه
اسنادی رسمی هستند که در دفتر ثبت اسناد رسمی ثبت شوند یا در دفاتر ازدواج و طلاق به ثبت برسند. اما سند عادی هر نوع نوشته‌ای است که بین افراد تنظیم و امضا می‌شود. سند عادی در محاکم قضایی قابلیت استناد ندارد. مثلا اگر ملکی برای مهریه تعیین شود و این مسئله روی کاغذی ثبت شود و در مراسمی تمام حضار هم آن را امضا کنند، باز هم قابل استناد کردن نیست. چرا که این برگه سند عادی محسوب می‌شود.
پس تا زمانی که ملک در سند رسمی ازدواج به عنوان مهر زن ثبت نشود، نمی‌توان اثبات کرد که این ملک به عنوان مهر، بعد از عقد نکاح به مالکیت زن درآمده است.
ثبت سند با شروط ضمن عقد و تملیک
اخیرا در بسیاری ازدواج‌ها تاکید می شود که اگر داماد در آینده خانه‌ای خرید، چند دانگ آن را به نام همسرش کند. بهتر است بدانیم مالی که هنوز وجود ندارد و فرض است که در زمان آینده خریداری خواهد شد، نمی‌تواند به‌عنوان مهریه در نظر گرفته شود. برخی مواقع ممکن است خانواده عروس بخواهند این مسئله انجام شود و آن را به صورت شرط ضمن عقد بدانند.
در حالی که شرط مبهم باطل است.یعنی اگر شرط شود داماد چند دانگ از منزلی را که در آینده خواهد خرید، به نام همسرش کند، به دلیل ابهام داشتن، باطل است. مگر در حالتی که زمان مشخصی را تعیین کنند؛ مثلا طی هشت ماه آینده. البته بایستی ملکی که در آن زمان مشخص خواهد خرید معلوم باشد. تنها اینگونه می‌توان چنین تعهدی را به عنوان شرط ضمن عقد بر عهده زوج گذاشت. همچنین باید بدانیم که نوشتن عبارت «به صورت مجانی» در این شرط، لازم است. اما چنین شروطی ممکن است دردسرهایی را برای زندگی زوجین به دنبال داشته باشد. چون ممکن است در این زمان، مرد نتواند شرطرا اجرا کند و زن هم بر حق خود اصرار کند.
سردفتر غیرمطلع
سردفتر موظف هست که اطلاعات حقوقی متناسب با موارد مختلف را در اختیار مراجعین قرار بگذارد و بعد به کار آنها رسیدگی کند. اگر سردفتری به هر دلیل یک شرط را اشتباهی ثبت کند، در این صورت افراد متضرر می‌توانند از سردفتر شکایت کنند و بعد از بررسی‌های لازم، جریمه نقدی و یا انفصال از خدمت برای آنها در نظر گرفته می‌شود. متضرر نمی تواند تمام مبلغ ضرر و زیان را از سردفتر بگیرد. پس بهتر است قبل از تعیین مهریه یا گذاشتن شرط با یک فرد مطلع مشورت کرد. چون ممکن است سردفتر به دلایلی نتواند موارد حقوقی را به افراد متذکر شود.
برای بررسی بهتر موضوع ثبت سند ملک به عنوان مهریه می توانید با مراجعه به دفتر وکالت بابک خوانساری و یا مراجعه تلفنی به ایشان آگاهی بیشتری کسب کنید.